تفاوت های جوانان نسل قدیم و نسل جدید
تفاوت نسل قدیم و نسل جدید
تفاوت بین نسل ها، از موضوعات مهم و بحث برانگیز در اکثر جوامع است و ایران هم در این مقوله، مستثنی نیست.
بخصوص که در دهه های اخیر، به دلیل پیشرفت تکنولوژی و دسترسی همگانی به اطلاعات، جامعه ما تحولات سریعی را تجربه کرده است.
درنتیجه، این اختلافات پیچیده تر و همه گیر شده اند.
تفاوت های اجتناب ناپذیر بین نسل ها، در صورتیکه جدی گرفته نشوند، به تدریج منشأ بروز ناسازگاری، عدم درک متقابل بین افراد و در نهایت شکاف بین نسل ها می شود.
بنابراین، زمانی می‌توان راه حلی کارآمد برای بسیاری از مشکلات جامعه ارائه داد، که ابتدا نسبت به ارزش‌ها، باورها، طرز فکر و هنجارهای هر نسل، شناخت کافی وجود داشته باشد.
دو نکته مهم در پرداختن به تفاوت نسل ها
در این مقاله، به ذکر برخی از تفاوت های بین نسل قدیم و جدید در ایران، می پردازم. اما توجه خواننده را به دو نکته مهم، جلب می کنم:
- استثنائات نسلی:
اول اینکه، در هر مسأله ای، موارد استثناء وجود دارد و مباحثی مانند موضوع این مقاله، باید به شکل کلی یا آماری مطرح شوند.
- عدم قضاوت نسلی:
نکته بعد اینکه، هیچ‌گاه نمی‌توان به یک نتیجه قاطع رسید، که مثلا یک نسل خاص در سبک زندگی، کاملا صحیح عمل کرده است.
اقتضای زمان و موقعیت اجتماعی هر نسل، عامل متفاوت بودن آن از دیگری است.
قطعا در قرن های آینده، روش های جدیدی از زندگی دنبال می شود، که ما اکنون، به کلی از آن ها بی خبریم.
چند نمونه از تفاوت نسل ها
در زیر برخی از اختلافات نسل قدیم و نسل جدید را بررسی می کنیم.
متن حاضر نتیجه تحقیقات و تجربیات شخصی نویسنده بوده و انتشار آن در هم سوالی به معنای تائید بی طرفی نسلی آن نبوده و الزاما به معنای تائید موارد مطرح شده در آن نیست.
امور شخصی
در زمان های قدیم، همه چیز در مورد جوانان، تحت کنترل بزرگترها بود. رفت و آمد، نشست و برخاست، تعامل با مردم، انتخاب دوست، طریقه لباس پوشیدن، یا حتی نوع کتاب و مطالعه.
ولی جوان امروز، در اکثر انتخاب ها و تصمیماتش، مستقل و مطابق با دلخواه خود عمل می‌کند.
در واقع، والدین آنطورکه بخواهند، نمی توانند بر همه امور زندگی جوانان نظارت داشته باشند.
معاشرت جمعی
در گذشته، در دورهمی ها، خواه یک مهمانی رسمی یا یک مجلس معمولی، جوان ها بین جمع، فقط نظاره گر بودند؛ مگر اینکه از آن ها سوالی در مورد شخص خودشان پرسیده می‌شد.
البته در چنین مواقعی هم، بیشتر اتفاق می افتاد که پدر و مادر به جای آن ها پاسخ دهند و جوان، باز با متانت سکوت می‌کرد.
اما امروزه، بیشترین سهم در گفتگوهای جمعی، مختص جوان تر هاست، که گویا در نظردهی و گزینش معاشرت های خود، حتی صاحب اختیار هم هستند.
تحصیلات
سابق بر این، پدر و مادرها، برای تحصیل فرزندان شان هم تصمیم‌گیری می کردند.
در برخی خانواده ها که بزرگترها در این مورد، دید بازتری داشتند، فرزند برای ادامه تحصیل، اجازه ورود به دانشگاه یا حتی سفر به خارج از کشور داشت.
نکته مهم این بود که عموماً سعی می کردند، بهترین دانشگاه ها را انتخاب کرده، در جهت علم اندوزی، به کیفیت توجه داشته باشند و نه اینکه صرفاً یک مدرک بدست آورند.
اگر بعضاً، بزرگترها موافق تحصیلات نبودند، جوان حتی تا رسیدن به مرحله دیپلم هم، باید راه پر مشقتی را برای مقصودش طی می کرد، تا بدینوسیله، پس از پایان تحصیلات بتواند شغلی مناسب پیدا کند و با آن آینده خوبی برای خود رقم زند.
برعکس، جوان های امروزی از استقلال رأی خوبی برای تحصیلات خود برخوردارند.
آن ها از طریق فناوری روز به انواع اطلاعات، دسترسی آسان دارند.
همین امر باعث شده که از هوش سرشار، قدرت تحلیل بهتر و فرصت های یادگیری بیشتری بهره مند باشند.
بنابراین، می توانند به آرامی و بدون دغدغه فکری، دبیرستان را به پایان رسانده، با انتخاب رشته ای متناسب با روحیه و استعدادشان، وارد دانشگاه شوند و بهترین آینده شغلی را بسازند. اما در بسیاری موارد، عملکردشان منطقی نیست.
بعنوان مثال، از دیدگاه اکثر آن ها، مدرک تحصیلی حتی از ذات کسب دانش و مهارت آموزی هم مهمتر است.
این جوان با استعداد، علیرغم آگاهی از واقعیات جامعه و دوراندیشی درباره آینده شغلی هر رشته تحصیلی، در نهایت گرفتار فضای رقابتی شده و با شتاب‌زدگی، مسیر علمی خود را انتخاب می‌کند.
به جای آنکه بر قابلیت های خود تمرکز کند، سوار بر موجی می شود، که ولو به اشتباه، توسط جامعه به راه افتاده است.
محصول این روش را به‌وضوح می‌بینیم.
جوان هایی دارای مدارک عالی با کیفیت تحصیلی پایین، تازه متوجه می‌شوند که مسیر را اشتباه رفته‌اند، پس به اجبار، به شغل هایی رو می آورند که مرتبط با مدرکشان نیست.
شغل
در قدیم، مشاغل تنوع کمتری داشت و دیدگاه مردم نسبت به شغل، معمولا فقط از زاویه امرار معاش بود.
کمتر ممکن بود که کسی فرصت انتخاب آزادانه داشته باشد تا متناسب با علائق خودش، شاغل شود.
اکثراً در سنین نوجوانی و در زمان تعطیلی مدارس، برای آموزش یک حرفه خاص، وارد محیط کار می شدند و در برابر سختی های کار در همان سنین پایین، با مدارا و صبر رفتار می کردند.
در نهایت می توان گفت، که والدین با توجه به مهارت کسب شده فرزند، شغلی برای او اختیار می کردند، که خب، لزوما با خواسته ها و اهدافش، همخوانی نداشت.
در حال حاضر، در دوران مدرسه و حتی دانشگاه، بیشتر وقت جوانان، صرف فراگرفتن علم به شکل تئوری می‌شود و کسب مهارت های لازم برای شغلی که می‌خواهند انتخاب کنند، در اولویت نیست.
بعلاوه، گزینه های پیش روی آن‌ها، برای انتخاب از میان علوم و فنون مختلف، بسیار گسترده است، که باعث می‌شود امکان از شاخه‌ای به شاخه دیگر پریدن، همیشه فراهم باشد.
مهارت پایین و تمایل به نوگرایی در کنار فشارهای اقتصادی حاکم بر جامعه، عملاً تأمین معاش جوانان در یک عمر زندگی را از طریق مشاغل موجود، پرچالش کرده است.
زمانیکه نسل جدید، نتواند زندگی خود و خانواده اش را از لحاظ مالی تأمین کند، راحت ترین کار این است که از زیر بار مسئولیت، شانه خالی کند.
شاید به همین دلیل، اکثرا روی کمک پدر، حساب باز کرده و کاری جز توجیه ندارند
هرچند که بهترست، بلندپروازی را کنار گذاشته، به کم قانع باشند و با قدم‌های کوچک، اما محکم، شروع کنند تا به تدریج در مسیر دلخواهشان پیشرفت کنند.
ازدواج
قدیمی‌ها یادشان هست که در گذشته، تقریبا همه، سبک ازدواج مشابهی داشتند.
بزرگترها تصمیم گیرنده اصلی بودند و تمام و کمال، از جانب فرزندان اطاعت می شدند.
از انتخاب اولیه فرد مورد نظر، تعیین تاریخ های مربوط به مراسم و خریدهای لازم گرفته، تا خانه ای که در آن زندگی کنند، همگی مطابق با صلاحدید بزرگترها و برحسب سنت ها انجام می‌شد.
اگر این ازدواج موفقیت‌آمیز بود، جوان خدا را شکر می‌کرد و در غیر اینصورت، حتی مطرح کردن بحث طلاق هم، کار ناپسندی بود و باید تا آخر عمر، همان زندگی را به سختی ادامه می‌داد.
این روزها، جوان ها در تمام امور مربوط به ازدواج، براساس میل و اراده خودشان عمل می‌کنند.
از آنجا که دیدگاه شان در مورد تشکیل خانواده، نسبت به نسل قبل تغییر کرده، هرکدام به اقتضای زندگی و روش های انتخابی خودشان، با این موضوع برخورد می کنند.
جوانان امروز تلاش می کنند بر اساس ملاک های درست انتخاب همسر و ازدواج موفق عمل کنند.
کلام آخر
به فرموده حضرت علی (ع)، آداب و رسوم خود را به فرزندان‌تان تحميل نكنيد، زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده‌اند.
اگر کمی در این حدیث امام تعمق کنیم و با توجه به نص صریح قرآن، تعادل را در عملکردمان به کار گیریم، بسیاری از مشکلاتی که والدین گذشته و امروز با آن مواجه بوده و هستند، مرتفع می شود.
جوانان قدیم (والدین امروز)، در جوانی حتی در مواقعی که نظرات بزرگترها خلاف میلشان بود هم، از آن ها تبعیت می کردند. اما، امروز برای آنکه فرزندانشان زندگی راحتی متفاوت از خودشان تجربه کنند، از تحمیل عقاید، معیارهای اخلاقی و سنت های خود به آن ها خودداری کرده‌اند.
هدف والدین امروز این است، که فرزندشان از زندگی لذت برده و از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشد.
حتی با او طوری رفتار کرده‌اند، که تصور نکند موظف است از پدر و مادر در سال خوردگی مراقبت کند.
درحالیکه، نسل خودشان، تا سنین بالا هم، همان کمک رسانی های زمان جوانی را این بار در قالب نگهداری از پدر و مادر پیر خود، بدون توقع و گله گذاری، ادامه می دهند.
اما متاسفانه، بدون اطلاع از نحوه صحیح تربیت فرزند، عملکردی نادرست ارائه داده اند و نسل جدید مهارت زندگی را به شکل مطلوبی نیاموخته است.
به هر حال، اگر پدر و مادرها در سبک مواجهه فرزندان خود با مسائل زندگی اشکالاتی می بینند، باید توجه کنند که بخشی از آن به دلیل اشتباهات تربیتی خودشان بوده است.
قضاوت در مورد نسل های مختلف، کاری بسیار مشکل و در عین حال، نادرست است
تفاوت‌ها همیشه وجود داشته و خواهند داشت، پس هرگز نمی توان درباره برتری یک نسل نسبت به دیگری حرف زد.
در هر زمانه ای باید مطابق با خصوصیات همان دوره رفتار کرد. در ضمن اینکه، مشورت و گفتگوی عادلانه را هم به آن افزود.
اگر در خانه ها محبت، همدلی، صمیمیت و احترام متقابل، بدون تعصب و تنش، حاکم باشد، علاوه بر اینکه جایگاه و حرمت هرکس به معنای واقعی حفظ می شود، به وضوح، شکاف بین نسل‌ها به بهانه تفاوت ها، به وجود نیامده و محصول آن جامعه ای خواهد بود که به درستی شایسته رشد و تعالی است.
نویسنده ی مقاله ی "بررسی تفاوت های نسل امروزی و جدید با نسل قدیم"
این مطلب توسط مینا خراسانچی نوشته، و توسط تیم "هم سوالی"، ویرایش شده است.